Dünya tarihinde nükleer saldırıya maruz kalan ilk şehir olarak tarih sayfalarına acı bir şekilde adını yazdırdı Japonya Çugoku bölgesindeki Hiroşima.
Tam olarak 73 yıl önce bugün saat 08.15’te Amerika Birleşik Devletleri’nin Uranyum-235 tipi atom bombası “Little Boy” (Küçük Oğlan) ile yaptığı saldırıyla insanlık tarihine kara bir leke sürüldü. Hiroşima ile birlikte insanlık da kül olmuştu artık.
Tarih 6 Ağustos 1945 Pazartesiydi. II. Dünya Savaşı’nın son aşamalarında saatler 08.15’i gösterdiğinde Amerika Birleşik Devletleri “Enola Gay” isimli B-29 bombardıman uçağından “Little Boy” (Küçük Oğlan) adlı atom bombasıyla saldırı gerçekleştirdi. Hiroşima’ya tam olarak 43 saniyede düşen bomba bir dakika sonra 600 metre yükseklikte patladı.
Enola Gay Mürettebatı
Bomba, düştüğü alan ve 500 metre civarındaki bir bölge içerisinde bulunan insanların yaklaşık yüzde 90’ının ölümüne sebep oldu. Düştüğü anda 70 bin kişinin ölümüne neden olan bombanın etkisi bir hafta sonra 30 bin kişinin daha hayatını kaybetmesine sebebiyet verdi.
Hiroşima saldırısından 3 gün sonra 9 Ağustos 1945’te Nagasaki’de Plütonyum-239 tipi atom bombası “Fat Man” ile bir saldırı daha gerçekleştirildi.
Bu iki saldırıda da Amerika Birleşik Devletleri Japonların yaşam tarzlarını önceden araştırarak en çok dışarıda bulundukları saati tespit ederek gerçekleştirdi. Bombanın etkisi yıllar boyu sürdü, kansere, yeni doğan bebeklerde genetik rahatsızlıklara ve radyasyon sebebiyle çeşitli hastalıklara neden oldu.
Hiroşima’da yaşayan bir kız çocuğu Hatsumi Sakamoto saldırıyı şu sözlerle ifade etti, “Atom bombası atıldığında gün geceye döndü ve insanlar bir anda hayalet oldu.”
Saldırı sonrası bölgenin iklim ve bitki örtüsünde ciddi değişimler yaşandı, yıllarca bölgede bitki yetişmedi.
Bombanın atıldığı tarihte ABD Başkanlığında bulunan Truman yaptığı açıklama şöyle konuştu, “Hiroşimaya atılan atom bombası 13 Şubat 1945’te 130 bin Alman askerinin ölümüyle sonuçlanan Dresden Katliamı’na neden olan on tonluk bombalardan yaklaşık 2 bin kat daha güçlüdür. Atom bombasının Almanlardan önce keşfedilmiş olması insanlığı kurtarmaya yönelik çok önemli bir zaferdir.”
Atom bombası kurbanı olan insanlarda “atom bombası kataraktı” adı verilen bir rahatsızlık meydana geldi. Kurbanların göz bebekleri merkeze doğru saydamlaştı. İnsanların gölgeleri patlama nedeniyle yerde kaldı. Bu görüntüler dehşet verici manzaralar olarak akıllara kazındı.
Saldırıyla ilgili onlarca kitap, makale yazıldı, filmler çekildi. Hiroşima faciası televizyon programlarına, sanat, edebiyat, siyaset gibi birçok alana etki etti.
Fransız yönetmen Alain Resnais “Hiroshima Mon Amour” (Hiroşima Sevgilim) adlı bir film çekti. Saldırıya tepki veren birçok ünlünün yanı sıra Japonların gönlüne taht kuran bir diğer isim Nazım Hikmet Ran oldu. Şairin, atom bombası nedeniyle ölen 7 yaşındaki bir kız çocuğunu anlattığı şiiri “Kız Çocuğu” anmalarda defalarca okundu. Nazım Hikmet’in bu yankı uyandıran şiiri Zülfü Livaneli ve Fazıl Say besteledi. Aynı zamanda Pete Seeger, Chitose Hajime, This Mortal Coin ve The Byrds tarafından yorumlanarak albümlerde yerini aldı.
KIZ ÇOCUĞU
Kapıları çalan benim
kapıları birer birer.
Gözünüze görünemem
göze görünmez ölüler.
Hiroşima’da öleli
oluyor bir on yıl kadar.
Yedi yaşında bir kızım,
büyümez ölü çocuklar.
Saçlarım tutuştu önce,
gözlerim yandı kavruldu.
Bir avuç kül oluverdim,
külüm havaya savruldu.
Benim sizden kendim için
hiçbir şey istediğim yok.
Şeker bile yiyemez ki
kâat gibi yanan çocuk.
Çalıyorum kapınızı,
teyze, amca, bir imza ver.
Çocuklar öldürülmesin
şeker de yiyebilsinler.