Türkmenistan

Tarih

Türkmenistan, 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılışından sonra bağımsızlığını kazanan Orta Asya Türk cumhuriyetidir. Türkmenistan, 12 Aralık 1995 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından daimi tarafsızlık statüsüne kavuşmuştur. Yeşil zemin üzerinde ay, beş yıldız ve beş Türkmen halı motifi bulunan Türkmenistan bayrağı, bugün Türkmenistan’ın yönetildiği anayasayla birlikte 1992 yılında kabul edilmiştir. Başkenti Aşgabat olan ülke, başkanlık sistemiyle yönetilmektedir. Türkmenistan, (Azerbaycan, Kazakistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkiye ile birlikte) günümüzdeki yedi bağımsız Türk devletinden biri olup TÜRKSOY'un üyesidir. Resmî para birimi manat’tır. Orta Asya ülkelerinden olan Türkmenistan güneyden İran, batıdan Hazar denizi, kuzeyden Kazakistan, kuzeydoğudan Özbekistan, güneydoğudan Afganistan'la çevrilidir. En yüksek yerleri Köyten Dağı (3319 m.) ve Kopet Dağı (2942 m.)'dır. Hazar Denizi'nin hemen yanıbaşında yer alan ve tuz yönünden zengin olan Karaboğaz Gölü, Türkmenistan toprakları içinde yer alır. Topraklarının beşte dördünü Karakum çölü kapsamaktadır. Resmi dil Türkmen Türkçesidir ve ülkede okuma yazma oranı %98’dir. Türkmen dili, Ural Altay dil grubunun Altay kolunu oluşturan Batı Türkçesinin bir versiyonudur. Türkmence, Türkmenistan'da yaşayan 6 milyondan fazla Türkmen ile İran, Afganistan ve Rusya gibi ülkelerde yaşayan yaklaşık 3 milyon Türkmen tarafından konuşulmaktadır. Türkmenistan ekonomisi büyük ölçüde doğal gaz satışına ve pamuk üretimine bağlıdır. Türkmenistan dünyanın en büyük dördüncü doğal gaz üreticisi durumundadır ve bu üretim nedeniyle ekonomik reforma temkinli bir yaklaşım vardır.